Jąkanie objawia się poprzez niezamierzone przez mówiącego przerwy w procesie mówienia, charakterystyczne " zacinanie się", powtarzanie sylab czy zniekształcanie wymawianych słów.
U dzieci jąkanie często mija samoistnie(tzw. jąkanie rozwojowe). Pojawia się zazwyczaj pomiędzy drugim a szóstym rokiem życia, w okresie nabywania umiejętności językowych. Ponieważ wszystkie umiejętności związane z mówieniem nie są w tym wieku jeszcze w pełni opanowane, powstają dysproporcje pomiędzy tym co dziecko może, a co chciałoby powiedzieć. Jąkanie rozwojowe w około 80 % przypadków mija wraz z wiekiem. Są jednak sytuacje, że jąkanie zamiast ustępować, pogłębia się.
Przyczyn jąkania może być kilka, nieprawidłowa koordynacja mięśni oddechowych, fonacyjnych, mimicznych, także zaburzenia nerwowe i uszkodzenia ośrodków mózgowych odpowiedzialnych za mowę. Podjęcie terapii u osób jąkających się jest niezwykle ważne gdyż znacznie poprawia komfort ich życia. Osoby jąkające się maja trudności z przekazywaniem swoich myśli tak jakby tego chciały, przez co w dłuższym odstępie czasu ich kontakty z otoczeniem stają się coraz trudniejsze. Zanim podjęta zostanie terapia, logopeda stawia diagnozę definiującą przyczyny jąkania. Wynik badania wskazuje na stopień zaburzenia mowy oraz określa czy dziecko jąkające się musi zostać poddane terapii, czy też jest szansa, że jąkanie ustąpi samoistnie.
DYSLALIA
Dyslalia to zaburzenie polegające na nieprawidłowej wymowie poszczególnych elementów językowych, poszczególnych głosek czy fonemów.
Do dyslalii zalicza się następujące wady wymowy:
sygmatyzm – nieprawidłowa realizacja głosek dentalizowanych [s, z, c, z; š, ž, č, ž; ś, ź, ć, ź];
rotacyzm – nieprawidłowa realizacja głoski [r];
kappacyzm – nieprawidłowa realizacja głoski [k];
lambdacyzm – nieprawidłowa realizacja głoski [l];
gammacyzm – nieprawidłowa realizacja głoski [g];
betacyzm – nieprawidłowa realizacja głoski [b];
mowę bezdźwięczną – wymawianie głosek dźwięcznych jako ich bezdźwięczne odpowiedniki;
szadzenie – nieprawidłowa wymowa głosek dentalizowanych szeregu [s, z, c, z] jako [š, ž, č, ž], (używanie š zamiast s, np.: šova zamiast sova);
inne odchylenia od normy artykulacyjnej;