Logopedia - co to jest?
Logopedia to nauka zajmująca się mową, jej rozwojem, kształtowaniem i doskonaleniem. Jako dyscyplina naukowa, logopedia istnieje w Polsce od kilkudziesięciu lat. W latach 60tych zaczęło działać Polskie Towarzystwo Logopedyczne, zgromadzone wokół osoby profesora Leona Kaczmarka, dziś nazywanego ojcem polskiej logopedii. Kilka lat później powstało pierwsze w Polsce Podyplomowe Studium Logopedyczne w Lublinie. Od tamtej pory wiele osób zainteresowanych zagadnieniami związanymi z logopedią ma możliwość kształcenia się w tej dziedzinie.
W obrębie logopedii wyróżnić możemy logopedię teoretyczną i stosowaną. Pierwsza zajmuje się badaniem wszelkiego rodzaju zjawisk powiązanych z mową, oraz możliwościami ewentualnego wykorzystania wyników badań w praktyce. Logopedia stosowana to z kolei terapia, polegająca na rozwijaniu kompetencji językowej i komunikacyjnej oraz eliminowaniu ewentualnych zaburzeń tych procesów. Najprościej mówiąc logopedia ma pomóc nam mówić i wyrażać swoje myśli tak, jak tego chcemy i w taki sposób, abyśmy mogli być prawidłowo rozumiani. Dlatego logopeda zajmuje się zarówno rozwojem mowy we wczesnym etapie jej kształtowania, jak i doskonaleniem już ukształtowanej mowy, eliminowaniem wszelkiego rodzaju trudności i zaburzeń.
Jakie są rodzaje zaburzeń komunikacji językowej?
Profesor Kaczmarek wyróżnił następujące zaburzenia w komunikacji językowej:
Zaburzenia treści;
Zaburzenia języka (formy językowej);
Zaburzenia substancji(np. akcentu, tempa, rytmu, melodii);
Terapia logopedyczna posiada metody odpowiednio opracowane dla każdego z zaburzeń.
Zakres działania terapii logopedycznej
Zjawisko komunikacji językowej jest jednak w swej istocie dość szerokie i skomplikowane. Dlatego w obrębie terapii logopedycznej możemy wyróżnić kilka terapii specjalistycznych. Oprócz
logopedii ogólnej możemy wyróżnić także:
Neurologopedię - dział logopedii zajmujący się diagnozowaniem i terapią osób z uszkodzeniami mózgu;
Oligofrenologopedię - dział logopedii zajmujący się wychowaniem językowym osób upośledzonych umysłowo;
Balbutologopedia - dział logopedii zajmujący się terapią osób jąkających się;
Surdologopedia - dział logopedii zajmujący się językowym wychowaniem osób z uposledzeniem słuchu;
Emisja głosu - dział zajmujący się doskonaleniem mowy i głosu;
Kim jest logopeda?
Logopeda to osoba w sposób merytoryczny i praktyczny przygotowana do pomocy w zakresie diagnozy stanu rozwoju mowy i terapii zaburzeń komunikacji człowieka na różnych etapach rozwoju. Logopeda posiada wiedzę z zakresu takich dziedzin nauki jak medycyna, psychologia, pedagogika czy lingwistyka. Prowadzi zarówno profilaktykę przeciwdziałającą ewentualnym zaburzeniom mowy, jak i terapię mowy już zaburzonej. Terapia logopedyczna dostosowana jest odpowiednio do rodzaju zaburzenia.
Kiedy należy udać się do logopedy?
Prawidłowy rozwój mowy podzielony jest na kila etapów. Każdy z etapów powinien pojawić się w określonym momencie rozwoju dziecka. Ewentualne opóźnienia nie powinny przekraczać 6-ciu miesięcy, ponieważ gdy tak się dzieje mamy do czynienia z opóźnieniami w prawidłowym rozwoju mowy.
U dziecka prawidłowo rozwijającego się rozwój mowy trwa kilka lat i podzielony jest na kilka etapów :
od urodzenia do pierwszego roku życia - okres melodii,
od pierwszego do drugiego roku życia - okres wyrazu,
od drugiego do trzeciego roku życia - okres zdania,
od trzeciego do siódmego roku życia - okres swoistej mowy dziecięcej.
Malwina Popiołek